تحلیل آرائ نقدی و ادبی و شعری ابن ابی الحدید

ابن ابی الحدید شارح و مفسر نامدار نهج البلاغه، از زمره دانشمندان و ادیبان و ناقدان و شاعران روزگار خود بوده است . وی همچنین در علم لغت ، صاحب نظر بوده و بر علوم قرآنی، حدیث شریف نبوی و ادبیات عرب تسلط داشته است . همین امر سبب گردیده تا وی در شرح لغات و مفردات ، ویژگیهای صرفی و معانی گوناگون کلمات و تفاوت وجوه معنایی را نیز مورد بحث قرار دهد و در بیان مطلب ، از اشعار و امثال متعدد به عنوان شاهد و سند بهره جوید، و در همه حال جای بحث و احتمالات معنایی را نیز برای احتهاد صاحب نظران باز نگهدارد. وی در علم صرف به آراء کوفیان متمایل بود و بر دیدگاههای کسائی و فراء و ابن سکیت اتکا داشت . ابن ابی الحدید همچنین در علم بلاغت صاحب نظر بوده و آرائی در زمینه وسعت دایره شمول کنایه، جناس ، موازنه، لزوم مالایلزم، تقسیم و اقتباس ارائه داده و در مواردی آراء کسانی مانند ابن الاثیر را محل نقد و تامل قرار داده است . او در نقد ادبی نیز دست داشته و در طرح برخی از نظریات انتقادی اعم از جنبه های علمی و یا مطابقه ای، برشماری از معاصران خود پیشی گرفته است . در نهایت باید گفت که ابن ابی الحدید، ادیبی توانا و شاعری گزیده گوی است و در کنار میراث ائبی عظیم یعنی شرح نهج البلاغه، اشعاری نظیر قصاید علویات سبع و مستنصریات را نیز به جای گذاشته است . نوشته حاضر، دربرگیرنده آرائ ابن ابی الحدید در زمینه ادبیات ، نقد ادبی، لغت و بلاغت است .